پیام تئودوروس ترزوپولوس، کارگردان و نویسنده یونانی
به مناسبت روز جهانی تاتر ۲۰۲۵
آیا تئاتر می تواند فریاد بحران زمانه‌ی ما را بشنود؟ جهانی پر از شهروندان فقیر که در سلول‌های واقعی دنیای مجازی زندانی شده‌اند، خود را در قفس‌های تنگ زندگی شخصی محبوس کرده اند؟ جهانی که وجود ما و حیات را توسط کامپیوترها در سیستمی سلطه‌جو کنترل و سرکوب می‌کند؟
آیا تئاتر می‌تواند نگران تخریب محیط زیست، گرمایش کره زمین، از دست دادن وسیع تنوع زیستی، آلودگی دریایی، ذوب شدن یخچال‌های قطبی، افزایش آتش سوزی جنگل‌ها و حوادث شدید آب و هوایی باشد؟
آیا تئاتر می تواند بخش فعالی از اکوسیستم شود؟ تاتری که سال‌هاست ناظر عمل مخرب انسان بر روی کره زمین ست، اما به چالش کشیدن و برخورد با آن برایش دشوار است.
آیا تاتر اصلن نگران وضعیت و شکل‌گیری انسان قرن بیست و یکم است؟ که چگونه افکار شهروندان به منظور بهر‌ه‌گیرهای سیاسی و اقتصادی توسط کمپانی‌های رسانه ای و سازندگان افکار عمومی دستکاری می شوند؟
در حالی که رسانه‌های اجتماعی ارتباط ما را با یکدیگر آسان‌تر کرده‌اند و شاهدی برای تماس مداوم میان انسان‌ها شده‌اند، لابد به خاطر فاصله‌ای ایمن که از دیگری را برایمان مهیا کرده‌اند؟ اما همین رسانه‌ها یک حس فراگیر ترس از دیگری، از انسانی متفاوت و بیگانه رت هم در ما ایجاد کرده‌اند که بر تفکر ما حاکم شده و عمل می‌کند.
آیا تئاتر می تواند کارگاهی برای همزیستی تفاوت‌ها شود، بی‌آنکه غافل از کابوس خونین موجود باشد؟
کابوس های خونین ما را دعوت به بازسازی اسطوره می‌کنند. و به گفته‌ی هاینر مولر: “اسطوره یک مجموعه، یک ماشینی‌ست که همواره می‌توان بدان ماشین‌های جدید و متفاوت را متصل کرد. این تعبیر جدید از اسطوره آنقدر انرژی ایجاد می‌کند تا با سرعتی روزافزون سبب شکستن حوزه‌ی فرهنگی موجود شود. و من دراینجا به این حوزه «بربریت» را می‌افزایم.”
آیا تاتر می‌تواند به جای روشنایی بر خود، نورافکن‌هایش را متوجه آسیب‌های اجتماعی کند؟
موجودیت و حضور تاتر همواره مدیون پرسش‌هایی هستند که پاسخ‌های قطعی ندارند. پس تاتر باید سپاسکزار چنین پرسش‌هایی باشد.
پرسش‌هایی که دیونیسوس هنگام عبور از زادگاهش، ارکستر تئاتر باستانی و هنگام گریز پنهان از میدان‌های جنگی مطرح کرده، هنوز امروز، در روز جهانی تئاتر، مطرح هستند.
بیایید به چشمان دیونیزوس، خدای شگفت‌انگیز تئاتر و اسطوره، دیونیسویسی که گذشته، حال و آینده را یکی می کند، دیونیسویسی که فرزند دو زایش، زئوس و سمله، است، خدایی که سمبل هویت های سیال، زن و مرد، خشم و مهربانی، الهی و حیوانی، جنون و عقل، نظم و هرج و مرج، اکروبات‌باز میان مرز زندگی و مرگ است، بنگریم. دیونیسوسی که این پرسش اساسی هستی‌شناختی را مطرح می‌کند: «موضوع اصلی چیست؟»
پرسشی که هر انسان خلاقی را به کاووشی عمیق‌تر به ریشه های اسطوره و ابعاد متنوع معمای انسانی سوق می‌دهد.
ما به روایت‌های جدید نیاز داریم که به پرورش حافظه و شکل‌دهی مسئولیت اخلاقی و سیاسی تاره‌ای بپردازند تا از دیکتاتوری چندوجهی قرون‌وسطی امروزی بیرون بیاییم.
تئودوروس ترزوپولوس
یونان ۲۰۲۴
(ترجمه با اندک تغییرات)
اصل متن به انگلیسی و آلمانی
https://www.world-theatre-day.org/pdfs/message_trans_2025/WTD2025_Message_by_Theodoros_Terzopoulos_English.pdf
https://www.world-theatre-day.org/pdfs/message_trans_2025/WTD2025_Message_by_Theodoros_Terzopoulos_German.pdf
در باره نویسنده (خلاصه):
تئودوروس ترزوپولوس کارگردان تئاتر، در سال ۱۹۴۵ در روستایی در منطقه‌ی پیریا، شمال یونان متولد شد. تحصیلات خود را در یک مدرسهی بازیگری در آتن گذراند و سپس بین سال‌های۱۹۷۳ تا ۱۹۷۶ در برلینر انسامبل به ادامه کسب دانش نطری وعملی پرداخت.
در آنجا دستیار کارگردان هاینر مولر، که مربی او هم بود، شد و با کار مشاهیری چون مانفرد وکورت، روت برگهاوس و اکهارت شال همکاری کرد.
ترزوپولوس از سال ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۳ریاست مدرسهی بازیگری تئاتر ملی شمال یونان را به عهده داشت و از سال ۱۹۸۵ به مدت حدود ۱۵سال مدیر هنری همایش بین‌المللی آثار نمایشی کهن در دلفی بود و در این چارچوب، شخصیت‌های برجسته‌ی صحنه‌ی بین‌المللی تاتر را به این پروژه‌های دعوت کرد.
ترزوپولوس بنیان‌گذار و مدیر هنری همایش بین‌المللی آثار نمایشی کهن در سیکِیون (۲۰۰۵–۲۰۱۱) بوده و از سال۱۹۹۰ یکی از بانیان انستیتوی بین‌المللی تئاتر مدیترانه‌ای است.
از زمان تأسیس گروه تئاتر آتیس در سال ۱۹۸۵ و اجرای انقلابی نمایش “باکائه” اثر اوریپید در سال۱۹۸۶، او شیوه‌ی اجرای تراژدی یونان باستان را به‌طور ریشه‌ای دگرگون کرده و عناصری از جسمانیت افراطی و آیین‌گرایی را به آن افزوده است.
در طی ۴۰ سال گذشته، ترزوپولوس و گروه تئاتر آتیس۲۳۰۰ اجرا را در برخی از معتبرترین جشنواره‌ها و تئاترهای بین‌المللی به صحنه برده‌اند. او در یونان و خارج از کشور تراژدی‌های آشیل، سوفوکلس و اوریپید، اپراها و همچنین آثار معاصر نویسندگان برجسته‌ی اروپا مانند برتولت برشت، فدریکو گارسیا لورکا، هاینر مولر، ساموئل بکت، هنریک ایبسن، آگوست استریندبرگ و نویسندگان معاصر یونانی را به روی صحنه برده است.
کتاب مربوط به روش او با عنوان “بازگشت دیونیزوس” در سال ۲۰۱۵ منتشر شد و از آن زمان به ۱۵ زبان ترجمه شده است.
وی در سال۱۹۹۴ به همراه شخصیت‌هایی چون تاداشی سوزوکی، هاینر مولر، رابرت ویلسون و بسیاری دیگر المپیاد تاتر را که یک جشنواره بین‌المللی تاتری است، بینان گذاشت و یکسال بعد اولین اولمپیاد با عنوان “عبور از هزاره‌ها”، برگزار شد. از آن پس هر چهار سال یکبار این فستیوال جهانی در کشورهای محتلف برپا می‌شود.
https://www.world-theatre-day.org/pdfs/WTD2025_Theodoros_Terzopoulos_Bio_English.pdf
