سن و حافظهی من نیز شون کانری را با «جیمزباند دو صفر هفت»ش بهتر به یاد دارد. تمام دوران نوجوانی من غرق صحنههای شگفتآور و دستگاههای عجیب سازمان اطلاعاتی انگلیس سپری شد.
سالها طول کشید تا جیمزباندها و بعدها انواع و اقسام راکی و رامبوها، به ویژه شماره چهارم ِ سیلوستر استالونه را ابزارهای سینمایی جنگ سرد بدانم.
گرچه جیمزباندها بیشتر به زروبرق و شگردهای سینمایی مجهز بود، رامبو و راکیها بیشتر از “غیرت امپریالیستی” علیه سوسیالیسم واقعن موجود بهره داشتند. تا جایی که بوکسورهای آمریکایی سراسر عاطفه و عِرق ملی بودند، اما رقیب روسشان مانند آدم ماشینی حرف میزد و از عشق و عاطفه فاصلهی چشمگیر داشت.
جنگ سرد تمام شد و راکی، رامبو و جیمزباندها هم از رونق اولیه افتادند. آخرین راکی در آزاد کردن افغانستان از دست روسهای بیدین تلاش کرد. ولی وقتی آمریکا به همان کشور لشگر کشید، راکی هم وظیفهی خود را تمام شده دانست.
بیشتر فیلمهای شون کانری را دیدهام. اما دوران راجر مور در نقش جیمزباندها را بیشتر میپسندم. وقتی شون کانری پیرتر شد، خوشتیپ تر شد و هواداران بیشتری یافت، گرچه در نقش جیمزباندها دیگر جایی نداشت.
سینما همیشه جولانگاه دروغهای بزرگ و. رویاهای عظیم انسان بر پردهی سفید است. اما بلوغ سنی و عقلی ما در طول تطور خود مدام برخی دروغها را بیشتر درست میپندارد و با آنها دچار همذات پنداری میشود. به موازات آنها از دروغهای دیگر فاصله میگیرد. برای همین دروغها هم میتوانند نوستالژیک عمل کنند. اما واقعیت زندگی ما را در بند آنچه داریم و میبینیم و در حال حاضر لازم داریم، به صلیب میکشد. از همین رو تمایل ما به دروغ ها را واقعیت فعلی زندگی شکل میدهد.
سالهاست که من نام و خاطرهی شون کانری را فقط و فقط با فیلم پر محتوا و شایستهی توجه “ نام گُل سرخ” گره میزنم. فیلمی (به کارگردانی ژان ژاک آنو) که برای کانری موقعیت دیگری پیش آورد تا نقش اکشن را با تعلیق سینمایی و جهل دینی تاخت بزند و موفق هم بشود.
فیلم «نام گل سرخ» حکایت قتل انسانهای کنجکاوی ست که بهای دانایی (خواندن کتابهای ارسطو) را با جان خود میپردازند. کلیسایی که مخالفین فقر و استبداد دینی را در صلیبی به آتش میکشد تا شیطان وجودشان بسوزد. تا عبرت دیگر مخالفین شوند. تا کلیسا همچنان با ترویج جهل بر مردم حکومت کند. دیدن این فیلم میتواند ما را بیشتر به درک علل پافشاری رژیم حاکم ایران بر جهل مذهبی نزدیک کند.
حکومت کلیسای قرون وسطایی اروپا شباهتهای فراوانی با رژیم دینی امروز حاکم بر ایران دارد.
اصغر نصرتی
۳۱ اکتبر ۲۰۲۰
عکسها از ویکیپدیا
