به یاد کامران نوزاد!
اصغر نصرتی (چهره)
دو روز پیش از راه همسرش، بانو آذر فخر، آگاه شدم که کامران نوزاد هم خانوادهی تاتری ما را ترک کرده است.
پیش از آنکه فیلم «میهمانان هتل آستوریا» و کمی بعد فیلم «فرستاده» را دیده باشم، آشنایی با کامران نوزاد، این چهرهی تاتری، نداشتم. یادم هست که بازی خوب وی در هتل آستوریا بر دلم نشست و از این راه چهرهاش برایم ماندگار شد.
اما وقتی با آرشیو تاتر برونمرزی ایرانیان مشغول شدم بیشتر و بیشتر نام وی را در نمایشهای تولید امریکا دیدم. نخستین کسی که مدارکی در این باره در اختیارم گذاشت «مسعود چم آسمانی» بود که در این باره مدتها پیش چند خطی از لطف و همت او یاد کردم.
اگر بخواهیم در کلیات بمانیم کامران نوزاد در سال ۱۳۱۶ دنیا آمد و ۲۵ نوامبر ۲۰۲۲ زندگی را ترک گرد. پیش از انقلاب از جمله در نمایش پهلوان اکبر میمیرد (۱۳۴۴) و «سگی در خرمن جای» و چند فیلم بازی کرد. او بعد از انقلاب چند صباحی در انگلیس و عاقبت تا آخر عمر مقیم امریکا شد. (۱) کامران نوزاد متاسفانه در اواخر عمرش از بیماری فراموشی رنج میبرد و همسر و دوستانش نیز از رنج او رنجور.
نوزاد، بنا بر آرشیو موجود نگارنده، در ۱۳ نمایش و دو فیلم ایرانی بازی کرده است. علاوه بر این یادگارهای نمایشی از او یک مقاله در صدمین شمارهی «آرش» با عنوان «تعریف تئاتر ایران در تبعید» (۲) به چاپ رسیده که به برخی دشواریهای تاتری و اندکی هم به فعالیتهای خود اشاره دارد. پیش از مرگ کامران نوزاد امیدوار بودم که آرشیو خود را در بارهی وی تا حد ممکن، به کمک همسرش، خانم آذر فخر، کامل کنم که متاسفانه هنوز میسر نشده است. اما امیدوارم این آمار تا حدی دقیق باشد.
در ضمیمه جدول نمایشهایی را که کامران نوزاد در آن نقش یا کارگردانی آن را به عهده داشته درج کردهام تا ضمن قدردانی از زحمات کسانی که مرا در این راه یاری کردهاند و اسناد خود را در اختیارم گذاشتهاند، یادگاری هم برای اهل تاتر و همسرش آذر فخر تهیه باشم:
علاوه بر لیست بالا باید از قول خود زنده یاد کلمران نوزاد ۲۵ نمایش تلویزیونی و بازی در سریال «رویای آمریکایی» را به فعالیت های هنری وی افزود. (۳)
همانطور که ملاحظه میشود از تاریخ اجرای برخی نمایشها آگاهی نداریم. حتی وقتی زنده یاد کامران نوزاد در مقالهی ذکر شده از نمابشهای خود نام میبرد اشاره ای به تاربخ اجرای آنها نمیکند.(۴)
در این فرصت و از همین راه در گذشت کامران نوزاد را به همسرش به اهل و علاقمندان تاتر تسلیت می گویم. یادش گرامی باد.
***
کلن، ۲۷ نوامبر ۲۰۲۲